พุทธภาษิตเกี่ยวกับนักบวช

(หันทะ มะยัง ปัพพะชิตะปะฏิสังยุตตานิ พุทธาทิภาสิตานิ ภะณามะ เส)

กุโส ยะถา ทุคคะหิโต หัตถะเมวานุกันตะติ, สามัญญัง ทุปปะรามัฏฐัง
นิระยายูปะกัฑฒะติ,

หญ้าคาที่บุคคลจะถอนแล้ว จับไม่ดี ย่อมบาดมือผู้จับ ฉันใด, การบวชถ้าปฏิบัติไม่ดีและย่อหย่อน ย่อมถูกฉุดไปนรกได้ ฉันนั้น,

เสยโย อะโยคุโฬ ภุตโต ตัตโต อัคคิสิขูปะโม, ยัญเจ ภุญเชยยะ ทุสสีโล
รัฏฐะปิณฑัง อะสัญญะโต,

ภิกษุกลืนกินก้อนเหล็กที่ลุกแดง ยังดีเสียกว่าเป็นผู้ทุศีล, ไม่สำรวมระวังแล้วกลืนกินก้อนข้าวของชาวบ้าน,

ยัสสะ กัสสะจิ กายะคะตาสะติ อะภาวิตา อะพะหุลีกะตา, ละภะติ ตัสสะ มาโร โอตารัง ละภะติ ตัสสะ มาโร อารัมมะณัง,

ภิกษุไม่เจริญกายคตาสติอยู่เป็นประจำแล้ว, ย่อมตกเป็นทาสของมาร มารย่อมอยู่เหนืออารมณ์,

สัตติยา วิยะ โอมัฏโฐ ทัยหะมาเนวะ มัตถะเก, สักกายะทิฏฐิปะหานายะ
สะโต ภิกขุ ปะริพพะเช,

ภิกษุควรมีสติ ละความเห็นว่าเป็นตัวเป็นตน, งดเว้นดังคนถูกแทงด้วยหอกหรือถูกไฟไหม้ศีรษะ,

เอกาสะนัง เอกะเสยยัง เอโก จะระมะตันทิโต, เอโก ทะมะยะมัตตานัง
วะนันเต ระมิโต สิยา,

ภิกษุควรนั่งคนเดียว ไม่เกียจคร้าน, จาริกไปคนเดียว ฝึกหัดตนคนเดียว ควรเป็นผู้ยินดีในการอยู่ป่า,

สะโต ภิกขะเว ภิกขุ วิหะเรยยะ สัมปะชาโน, อะยัง อัม๎หากัง อะนุสาสะนี,

ภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุพึงเป็นผู้มีสติสัมปชัญญะอยู่, นี่เป็นคำสอนของเราสำหรับเธอทั้งหลาย,

สัลละเป นิสิตะขัคคะปาณินา ปัณฑิโต อะปิ ปิสาจะโทสินา, อุคคะเตชัง
อุระคังปิ อาสิเท เอโก เอกายะ ปะมุทายะ นาละเป,

บัณฑิตพึงเจรจากับบุรุษผู้มีดาบอันคมกล้า, พึงเจรจากับปีศาจผู้ดุร้าย แม้จะพึงเข้าไปนั่งใกล้งูพิษร้าย, แต่ไม่ควรเจรจากับหญิงตัวต่อตัวเลย,

อัปปะมัตตา สะติมันโต สุสีลา โหถะ ภิกขะโว, สุสะมาหิตะสังกัปปา สะจิตตะ-
มะนุรักขะถะ,

ภิกษุจงเป็นผู้ไม่ประมาท มีสติ มีศีลอันดี, จงมีความดำริตั้งมั่น ตามรักษาจิตของตนเถิด,

ธัมมาราโม ธัมมะระโต ธัมมัง อะนุวิจินตะยัง, ธัมมัง อะนุสสะรัง ภิกขุ
สัทธัมมา นะ ปะริหายะติ,

ภิกษุผู้มีธรรมเป็นที่ยินดี ยินดีแล้วในธรรม ค้นคว้าธรรม, ระลึกถึงธรรม ย่อมไม่เสื่อมจากพระสัทธรรม,

สิญจะ ภิกขุ อิมัง นาวัง สิตตา เต ละหุเมสสะติ, เฉต๎วา ราคัญจะ
โทสัญจะ ตะโต นิพพานะเมหิสิ,

ภิกษุ เธอจงวิดเรือนี้ เรือที่เธอวิดแล้วย่อมเบา จักถึงเร็ว, เธอตัดราคะและโทสะแล้ว จักถึงนิพพานในภายหลัง,

ภิกขู สัมมา วิหะเรยยุง อะสุญโญ โลโก อะระหันเตหิ อัสสะ,

ภิกษุเหล่านี้พึงเป็นอยู่โดยชอบ โลกจะไม่พึงว่างจากพระอรหันต์ทั้งหลาย,

สะมาธิง ภิกขะเว ภาเวถะ สะมาหิโต ภิกขะเว ภิกขุ ยะถาภูตัง ปะชานาติ,

ภิกษุทั้งหลาย ! เธอทั้งหลายจงเจริญสมาธิเถิด, ภิกษุผู้มีจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมรู้เห็นตามความเป็นจริง,

โส อัตตะคุตโต สะติมา สุขัง ภิกขุ วิหาหิสิ,

ภิกษุผู้มีสติคุ้มครองตนแล้วย่อมอยู่เป็นสุข,

สะติญจะ ข๎วาหัง ภิกขะเว สัพพัตติกัง วะทามิ,

ภิกษุทั้งหลาย ! เรากล่าวว่า สติมีประโยชน์ในที่ทั้งปวง,

อิติ, ด้วยประการฉะนี้แล.

———————–