การเดินจงกรม ๔ ระยะ

การเดินจงกรม ๔ ระยะ

           ให้เพิ่มการเดินจงกรม เป็น ๔ ระยะ การนั่ง เป็น ๔ ระยะ การนอน เป็น ๔ ระยะ เมื่อต่อเข้ากับบทเดิม ก็จะได้วิธีปฏิบัติดังนี้ คือ

           เวลาเดินจงกรม เป็น ๔ ระยะ คือ

           ระยะที่ ๑ ขวาย่างหนอ-ซ้ายย่างหนอ

           ระยะที่ ๒ ยกหนอ-เหยียบหนอ

           ระยะที่ ๓ ยกหนอ-ย่างหนอ-เหยียบหนอ

           ระยะที่ ๔ ยกส้นหนอ-ยกหนอ-ย่างหนอ-เหยียบหนอ

           ให้เดินระยะละ ๑๕ นาที รวมเป็น ๑ ชั่วโมง

           เวลานั่ง เป็น ๔ ระยะ คือ

           ระยะที่ ๑ – ๒ พอง-หนอ ยุบ-หนอ

           ระยะที่ ๓ พองหนอ-ยุบหนอ-นั่งหนอ

           ระยะที่ ๔ พองหนอ-ยุบหนอ-นั่งหนอ-ถูกหนอ

          (หมายเอาถูกก้นย้อยด้านขวาและซ้าย)

           ให้นั่ง ๑ ชั่วโมง

           เวลานอน เป็น ๔ ระยะ คือ

           ระยะที่ ๑ – ๒ พอง-หนอ ยุบ-หนอ

           ระยะที่ ๓ พองหนอ-ยุบหนอ-นอนหนอ

           ระยะที่ ๔ พองหนอ-ยุบหนอ-นอนหนอ-ถูกหนอ

          (หมายเอาถูกที่ศีรษะด้านขวา)

           ให้กำหนดพิจารณารู้เช่นนี้จนกว่าจะหลับไป

              หมายเหตุ ในการกำหนด พองหนอ-ยุบหนอ-นั่งหนอ ในขณะกำหนดว่า “นั่งหนอ” นั้น ท้องของโยคีผู้ปฏิบัติใดยุบลงไปถึงคำว่า “นั่งหนอ” แล้วท้องยังไม่พองขึ้นมาง่าย ยังทิ้งระยะห่างอยู่ ก็ให้เพิ่มคำว่า “ถูกหนอ” เข้าไป อีกก็ได้ แต่ถ้าโยคีผู้ปฏิบัติกำหนดเพียง “พองหนอ-ยุบหนอ” สามารถทันปัจจุบันธรรมดี ไม่เผลอ สติเป็นไปติดต่อดี สมาธิก่อตัวดีแล้ว ไม่จำเป็นต้องเพิ่มคำว่า “นั่งหนอ-ถูกหนอ” ก็ได้ สำหรับคนมีอายุมาก คนแก่เฒ่า หรือเด็กๆ ก็ไม่ควรเพิ่มการเดินจงกรม จะใช้เพียงระยะที่ ๑ “ขวาย่างหนอ-ซ้ายย่างหนอ” เวลานั่งจะใช้เพียง “พองหนอ ยุบหนอ” ก็สมบูรณ์ดีทุกประการ สามารถจะบรรลุ มรรค ผล พระนิพพาน ได้สมตามความปรารถนาตามปัจจัยนั้นๆ อันควรแก่เหตุ บุคคลบางท่านเพิ่มบทกรรมฐานเข้าแล้ว กำหนดไม่ได้ปัจจุบันธรรม ไม่ได้ผลดีก็มี บุคคลบางท่านเพิ่มบทกรรมฐานเข้าแล้วได้ผลดีและได้ผลอย่างรวดเร็วก็มี ผู้ปฏิบัติต้องรู้จักความพอดีของตนๆ

           ส่วนคำว่า “หนอ”นี้ หมายความว่า ถูกที่ก้นย้อยด้านขวาและซ้ายรวม ๒ จุด คือ ให้เอาสติกำหนดพิจารณารู้ลงไปตรงส่วนของกันย้อยด้านขวาที่ถูกกับพื้นพร้อม กับภาวนาว่า “ถูกหนอ” ก่อน และก็ตามด้วยด้านซ้าย เช่น

           พองหนอ-ยุบหนอ-นั่งหนอ-ถูกหนอ (ก้นย้อยด้านขวา)

           พองหนอ-ยุบหนอ-นั่งหนอ-ถูกหนอ (ก้นย้อยด้านซ้าย)

           และคำว่า “ยุบหนอ-นั่งหนอ-ถูกหนอ” ทั้ง ๓ นี้ ต้องอยู่ในขณะที่ท้องยุบลงครั้งเดียวกัน คือ เมื่อกำหนดคำว่า “ยุบหนอ” ท้องยุบลงไป เมื่อถึงสุดยุบแล้วท้องยังไม่พองขึ้นมาในขณะนั้น ให้กำหนดเห็นอาการของรูปนั่งแวบหนึ่งพร้อมกับภาวนาว่า “นั่งหนอ” แล้วก็ภาวนาคำว่า “ถูกหนอ” ต่อ เสร็จแล้วท้องจึงพองขึ้นมา